Waarom hebben zoveel advocaten moeite met het behalen van een aantal vakken van de de beroepsopleiding Advocaten waaronder de vakken Burgerlijk Recht en Jaarrekeninglezen? En waarom halen de stagiaires die bijles hebben gekregen de vakken wel?
Ik moest er eigenlijk stiekem wel een beetje om lachen. Een van de stagiaires die ik de laatste keer bijles gaf bij het vak Major Burgerlijk Recht gaf mij een inkijkje in de uitlatingen op de groepsapp voor de toets en na de toets.
Uit de berichtjes in de groepsapp voor de toets kon je vooral afleiden dat een aantal advocaten op zijn zachtst gezegd niet helemaal goed voorbereid was. Als je twee dagen voor de toets vraagt of iemand al begonnen is en wanhopig zoekt naar een goed uittreksel dan heb je wel een probleem.
Na de toets ging de conversatie een andere kant op. De discussie concentreerde zich op een goede plek om wijn en bier te drinken. Uit sommige berichtjes kon je goed opmaken dat dit vooral was bedoeld om het verdriet weg te drinken.
Een paar dagen later kwam de berichtenstroom weer op gang en was het gespreksonderwerp “bezwaar maken”. Feilloos hadden de dames en heren advocaat stagiaires door dat het maken van bezwaar wellicht tot gevolg had dat de norm omlaag ging. De bezwaren richten zich vooral op de beschikbare tijd en de in hun visie totaal onlogische vragen.
Terechte kritiek?
Ik vind van wel. Als vrijwel de gehele tentamenpopulatie in tijdsproblemen komt dan heb je te maken met een ondeugdelijk tentamen. Je bent dan namelijk niet meer aan het meten wat iemands kennisniveau is, maar hoe snel iemand afstand kan nemen van moeilijke vragen, hoe snel iemand kan typen, iets op kan zoeken etc etc.
Wat dat betreft is het reflecterend vermogen van de examencommissies of hoe de groepjes ook heten die de tentamens samenstellen niet meteen zichtbaar aanwezig. Hoe kan je nu verwachten dat de mensen ongeveer 5 pagina’s aan tekst produceren in anderhalf uur tijd.
Even terzijde. Heel erg in het voordeel van de orde afgerond heeft een a4tje ongeveer 3250 tekens. Vermenigvuldig dit met 5 (pagina’s) en deel dit dan weer door 90 minuten. Het resultaat is een schokkende 180 tekens per minuut. Zelfs als je op full speed typt zal je razendsnel door de toets heen moeten gaan. Eigenlijk is er niet of nauwelijks tijd om dingen goed op te zoeken, eens even rustig de vraag te bekijken, etc etc.
En met deze kennis in het achterhoofd is het dus super belangrijk dat je twee dingen doet. Het eerste is eigenlijk een belachelijk advies, maar misschien wel een advies dat ontzettend rendeert. Zorg dat je typesnelheid omhoog gaat! Het tweede advies is dat je jezelf dwingt om kort en bondig antwoord te geven. Vermijd uitwijdingen. Dat doe je vooral door van te voren goed naar de templates van de antwoorden te kijken. Analyseer hoe de modelantwoorden in elkaar zitten en maak daar schema’s van. Herhaal uit de vraag wat je moet herhalen maar zet geen overbodige letter op papier.
Het was opvallend dat een aantal mensen die wat later waren begonnen met leren, waren zich niet onder de klagers meldden.
Een van de personen die laat begonnen was, vroeg ik hoe dat kwam. Die vertelde mij dat – door de tijd gedwongen – hij zich had beperkt tot het maken van oude tentamens en er daar een aantal van uit zijn hoofd had geleerd. Met een grote smile vertelde hij dat een fors aantal vragen letterlijk waren overgenomen uit oude tentamens. Sterker nog: er waren een aantal vragen uit een vak van een paar maanden daarvoor in het tentamen terecht gekomen. Was hij even blij dat hij op een kantoor werkte dat al twintig jaar de oude tentamens van de beroepsopleiding verzamelde…..
Toeval?
Helaas is het geen toevalstreffer. Als een advocaat stagiaire ons twee dagen voor een toets zou opbellen voor een studieadvies dan adviseer ik hem 100 procent om de literatuur links te laten liggen en zich integraal te concentreren op het maken van oude tentamens. Dat heeft niet alleen te maken met het feit dat de toetsvragen redelijk goed te voorspellen zijn, maar ook dat de literatuur niet altijd goed aansluit op de toets. Een mooi voorbeeld daarvan is de voorgeschreven literatuur voor het vak jaarrekeninglezen.
Voor het vak jaarrekeninglezen in de beroepsopleiding advocaten zijn er grofweg twee boeken beschikbaar. Dat is het boek Jaarrekeninglezen voor Juristen en het door de Orde als verplichte literatuur aangemerkte boek Recht door cijfers. Het eerste boek was ooit het verplichte boek en dat is ergens in de loop van de tijd uit de gratie geraakt. Terecht? Ik vind van wel. Het gaat overduidelijk veel dieper op de stof in maar het boek is didactisch een ramp. Het meest bizarre is wel dat goede hoofdstukken in de appendix terecht zijn gekomen en niet zijn verwerkt in het boek. Het zal wel teveel moeite zijn geweest om er weer één logisch geheel van te maken.
Het door de orde voorgeschreven boekje “recht door de cijfers” is een totaal ander verhaal. Lekker geschreven, logisch van opzet en gewoon heel goed te volgen. Het probleem is echter…….
Je hebt er niet genoeg aan voor de toets jaarrekeninglezen. De stof gaat niet genoeg de diepte in en je bent volkomen kansloos als je niet van te voren ergens anders kennis hebt opgedaan of oude tentamenvragen hebt geoefend.
Laat ik het toelichten met een voorbeeld. Het boekje begint met twee inleidende hoofdstukken over het nut van het vak jaarrekeninglezen voor de beroepsopleiding advocaten en wat zijn dat nu voor dingen “de jaarrekening en het jaarverslag”. Vervolgens gaat het over naar hoofdstuk 3 “van boekhouding naar jaarrekening”. In letterlijk 10 pagina’s wordt er een uitleg gegeven van de beginselen van het boekhouden. Dit op het niveau als welke journaalpost moet je maken als een debiteur betaald via de bank. De BTW wordt zelfs voor de vereenvoudiging maar buiten beschouwing gelaten.
Tijdens de toets worden de advocaat stagiaires echter geconfronteerd met soms ingewikkelde vragen over voorzieningen en herwaarderingsreserves.
Als je zonder voorkennis, met als enige wapen de kennis van de verplichte literatuur, aan de toets begint dan heb je als advocaat stagiaire een serieus probleem.
Ons advies: gebruik de hiervoor genoemde boeken naast elkaar en zorg ervoor dat je een aantal oude tentamens van te voren hebt gezien. Een boekje boekhouden op Havo niveau of iets dergelijks kan ook helpen.
Bij het vak Major Burgerlijk Recht is er een ander groot probleem. Dat begint met de voorgeschreven literatuur. Die is qua omvang enorm. Op zich niet ten onrechte. Van advocaten die zich civilisten noemen mag je verwachten dat zij goed thuis zijn in de algemene leerstukken van het vermogensrecht. Toch?
Het probleem is echter dat zelfs advocaat stagiaires al zo gespecialiseerd werken dat er niet dagelijks gewerkt wordt met de algemene leerstukken. En tijdens de toets worden deze leerstukken ook nog eens verwerkt in strikvragen en gaat het er dus ook om hoe snel je het antwoord op papier kan krijgen.
Leer vanuit het tentamen!
Een op het tentamen gerichte voorbereiding – in plaats van proberen de voorgeschreven literatuur te beheersen – loont gewoon. Bij elk tentamen kan je vragen verwachten over bijvoorbeeld Haviltex, een uitwerking van de wil- en vertrouwensleer of het arrest Kelderluik. De stagiaire die twee dagen van te voren begint en alleen oude tentamens oefent doet dit automatisch. Een aantal vragen komen namelijk opvallend, zeer opvallend, vaak terug. En niet alleen zul je daardoor herkennen maar bij de open vragen krijg je ook een gevoel hoe de orde wil dat de vraag beantwoord dient te worden.
Onze bijlessen zijn daar ook op gericht. Per onderdeel, per toetsterm geven wij inzicht wat noodzakelijk is om te weten voor het tentamen. De theorie wordt daarbij verrijkt met voorbeelden uit de praktijk. Dat kan ook makkelijk want onze docenten zijn ervaren (ex)advocaten. Docenten die soms zelfs de advocaat waren bij de procedures van de standaardarresten.
Feestjes vieren
Stagiaires die de bijlessen voor het vak Burgerlijk Recht Beroepsopleiding advocaten hebben gevolgd, weten wat wij bedoelen met het vieren van een feestje. Wij vieren namelijk feestjes van herkenning! Of zij kennen ook de term “tien seconde vraag”. Omdat wij eerst per onderdeel de stof doornemen en vervolgens per onderdeel een hele trits met oefenvragen doornemen. Hierdoor zullen de stagiaires tijdens de tentamens vragen gaan herkennen. Vragen die zij letterlijk in tien seconden gaan beantwoorden. En die tien seconden worden dan eigenlijk alleen gebruikt om te controleren of er niet een addertje onder het gras van de tentamenvraag is ingebouwd.
Een voorbeeld van een dertig seconden vraag
Pietje koop via een koop op afbetalingsconstructie iets duurs. Pietje heeft dit alleen vergeten te melden aan zijn vrouw en die is woedend. Wat kan zij doen?
Maak een keuze:
De koopovereenkomst vernietigen.
Zich beroepen op de nietigheid van de overeenkomst.
Helaas. De overeenkomst is geldig en onaantastbaar.
Als je op de sectie M&A werkt van een prachtig kantoor dan kom je niet dagelijks in aanraking met het familierecht 🙂 . En natuurlijk wordt het wel ergens in de voorgeschreven literatuur behandeld. Wij zijn echter niet allemaal Suits advocaten die na een paar uurtjes studeren duizenden pagina’s uit het hoofd kennen. En als je naar de ter beschikking gestelde sheets van de docenten kijkt, dan verwacht je dus een dergelijke vraag niet. Als je echter tijdens de bijlessen een dergelijke vraag, in een aantal varianten voorbij hebt zien komen, dan hoef je niet meer wanhopig te zoeken maar geef je binnen 10 seconden het goede antwoord. Tijdens de bijlessen voor het vak Major Burgerlijk Recht beroepsopleiding advocaten leren wij de stagiaire de vragen te beantwoorden die betrekking hebben op artikel 1:88 BW. En een variant op deze vraag komt dus vrijwel in elk tentamen voor! Varianten op deze vraag zijn dat Pietje de echtelijke woning verhuurt, verkoop of iets met een hypotheek op vestigt. En soms nog tegelijk ook!
Artikel 88
1.
Een echtgenoot behoeft de toestemming van de andere echtgenoot voor de volgende rechtshandelingen:
a. overeenkomsten strekkende tot vervreemding, bezwaring of ingebruikgeving en rechtshandelingen strekkende tot beëindiging van het gebruik van een door de echtgenoten tezamen of door de andere echtgenoot alleen bewoonde woning of van zaken die bij een zodanige woning of tot de inboedel daarvan behoren;
b. giften, met uitzondering van de gebruikelijke, niet bovenmatige;
c. overeenkomsten die ertoe strekken dat hij, anders dan in de normale uitoefening van zijn beroep of bedrijf, zich als borg of hoofdelijk medeschuldenaar verbindt, zich voor een derde sterk maakt, of zich tot zekerheidstelling voor een schuld van de derde verbindt;
d. overeenkomsten van koop op afbetaling, behalve van zaken welke kennelijk uitsluitend of hoofdzakelijk ten behoeve van de normale uitoefening van zijn beroep of bedrijf strekken.
Vernietigbaar dus.
Wij weten namelijk welke vragen er veel gesteld worden en die vragen worden tot vervelens aan toe geoefend. Keer op keer op keer zodat de stagiair deze vraag zonder een seconde na te denken kan beantwoorden.
En daarmee heb je dus ook meteen het antwoord op de vraag te pakken waarom sommige luiwammesen wel het tentamen halen met een slechts een paar dagen voorbereiding. Die hebben zich noodgedwongen beperkt tot de voorbereiding die werkt en dat is namelijk uitgaan van hetgeen er gevraagd gaat worden.
En is dit dan een studie-advies om je te beperken tot twee dagen oude tentamens oefenen? Nee, uiteraard niet. Tenzij de stagiaire een liefhebber is van Russische Roulette of houdt van een gokje van een kostbare kans. Natuurlijk is het studie-advies om het tentamen goed voor te bereiden en heel serieus de leerstukken te bestuderen. Een stagiaire die niet weet om te gaan met de ontbinding van een overeenkomst is geen knip voor de advocaten neus waard. Die heeft weliswaar het tentamen gehaald maar is een gevaar voor de praktijk. Daarbij is het dan echt wel een gokje, want je moet maar net de juiste tentamens hebben gezien.
Kortom: wij wensen alle advocaat stagiaires die beroepsopleiding Advocaten volgen heel veel succes onder de mededeling dat wij geheel san prejudice hen graag een steuntje in de rug willen geven met onze bijlessen.
Klik hier als je meer informatie wilt over het vak bijlessen Major Burgerlijk Recht beroepsopleiding advocaten en klik hier als je interesse hebt om bijlessen voor het vak jaarrekeninglezen beroepsopleiding advocaten te volgen.
Groetend, t.t., 🙂