Opus Bijles beroepsopleiding advocaten schrijft over relevante thema’s die de beroepsopleiding betreffen. Deze keer een blog over het vak burgerlijk recht. Vele advocaten zwemmen in de voorbereiding bij het vak burgerlijk recht voor de beroepsopleiding advocaten. De voorgeschreven literatuur is behoorlijk vrijblijvend en het aantal samenvattingen dat wordt verspreid is niet te tellen.

De onderwerpen die tijdens de Major Burgerlijk Recht worden gegeven zijn grofweg op te delen in:

Burgerlijk Procesrecht inclusief beslag en executie
Vermogensrecht inclusief onrechtmatige daad en dergelijke
Goederenrecht en faillissementsrecht.

Vreemd genoeg verschaft de aanbieder voor de beroepsopleiding voor het gedeelte Burgerlijk Procesrecht – dat wordt aangeduid als “Rechtsingang” – een oude druk van het boek van Hugenholz/Heemskerk. En nu ben ik het meteen met iedereen eens die stelt dat het Burgerlijk procesrecht niet één van de meest dynamische rechtsgebieden is, maar dit is ook wat overdreven.

Ons advies is om voor het deel Rechtsingang, bewijs, beslag en executie de laatste druk van Stein/Rueb te gebruiken. Het leest net iets prettiger weg.  

Voor dit vak geldt als geen ander. Hou er rekening mee dat de tijdsinvestering significant is.

Twee tips die voor elk vak opgaan, maar zeker voor dit vak zijn de volgende:

Allereerst ken de wet.

Het wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en de Burgerlijke wetboeken (3, 5, 6 en deels 7)  is te omvangrijk om die voor het eerst op het tentamen te lezen. Tijdens de bijlessen voor de beroepsopleiding advocaten reiken we jou ook een aantal blokken van wetteksten aan die je gewoon moet lezen. In plaats van een spannend boek, het wetboek mee naar bed. Het klinkt saai en volkomen terecht. Dat is het ook gewoon! Echter, als je niet een klein beetje weet waar je moet zoeken, zul je merken dat je hopeloos in tijdsnood komt op het tentamen.

De tweede tip is dat je goed moet kijken wat er gevraagd gaat worden. Er komen een aantal vragen elke toets weer terug. Elke toets zie je bijvoorbeeld dat er een vraag wordt gesteld over appel of verzet. Bekeken wordt of een advocaat weet of hij moet appelleren of een verzetdagvaarding moet opstellen. Het verschil tussen een veroordeling bij verstek of een veroordeling op tegenspraak. De beantwoording van dit soort vragen laat zich samenvatten in een paar hele simpele regels en dan mag je dit gewoon niet meer fout doen.

Een mooi voorbeeld daarvan is de bewijslastverdeling bij wil en vertrouwen. In elk tentamen zit wel een vraag wie wat moet bewijzen als Pietje Puk een schilderij van Jansen koopt en hij dat eigenlijk niet heeft gewild.

Met het regeltje in het hoofd dat:

De koper moet bewijzen dat zijn wil ontbrak (3:33 BW) en als hij daarin slaagt dat de verkoper moet bewijzen dat er sprake is van gerechtvaardigd vertrouwen (3:35 BW) beantwoord je elke vraag op dit punt in 10 seconden.

Het blok vermogensrecht

Het volgende grote blok is het vermogensrecht. De totstandkoming van de overeenkomst, de uitleg, remedies bij wanprestatie, onrechtmatige daad en zo voort.  

Voor degene die al wat langer de schoolbanken hebben verlaten, raden we aan om te beginnen met het good old book van J.H. Nieuwehuis. Nog steeds onovertroffen. Voor het betere studiewerk raden we de boeken uit de studiereeks Burgerlijk recht aan en dan met name de delen 3, 4 en 5. En ook hier geldt weer de volgende les. Kijk wat er gevraagd wordt en besteed daar (ruim extra) aandacht aan. In elk tentamen zit een vraag verborgen waarbij je al haviltexent door de casus heen moet. Dat betekent dus ook dat die criteria bij elke advocaat op het netvlies moeten staan. Hetzelfde geldt voor een arrest als Plas Valburg en de criteria van de wanprestatie en de onrechtmatige daad. Bestudeer daar goed de modelantwoorden. Die laten precies de stappen zien die genomen moeten worden.

Tijdens de bijlessen voor het vak Major maar ook voor de Minor Burgerlijk Recht zullen we deze stappen oefenen. Het inbouwen van zekerheidjes! Ruim de helft van het tentamen/toets is gewoon heel goed te voorspellen. Vragen, regels, stappenplannen die je van te voren uit je hoofd kan leren en waar je geen fouten meer in mag maken.

Blok goederenrecht

Het derde blok is een irritant blok. Niet alleen omdat het wederom weer heel veel is, maar ook omdat dit onderdeel duidelijk ondervertegenwoordigd is bij de toets. Waar het hier eigenlijk om gaat is dat de advocaat inzicht heeft in de wat grotere onderwerpen als bezit en houderschap, de verschillende soorten leveringen, de positie van de verschillende actorren  en dat ook in combinatie met het faillissementsrecht. Ons advies: ga hier vooral niet de diepte in. Met het eerder genoemde boek van Nieuwehuis kom je voor het goederenrecht al een heel eind en vrijwel elk boek voor het faillissementsgedeelte voldoet. Voor de liefhebbers van het goederenrecht raden wij het boek uit de studiereeks Burgerlijk Recht aan of het boek van Pitlo aan.

De voornaamste tip is vooral: studeer slim.

Studeer vanuit de tentamens en bereid je er op voor dat je op het tentamen alleen het wetboek mag gebruiken. Daar zal je het in moeten vinden en wat dat betreft is het net als autorijden. Als je altijd de routeplanner gebruikt, zul je even wennen om met een gewone kaart de weg te vinden.  En op het tentamen zal jij je moeten redden zonder bijbeltjes, handboeken of weet ik veel. De wet en hetgeen erin jouw hoofd zit.

Wellicht is dat het allerbelangrijkste dat hier geleerd wordt. Dat een advocaat stagiaire zich altijd realiseert dat het om drie dingen gaat. De wet, de wet en nog eens de wet. Heb je  weinig tijd en wil je een gokje wagen?

  • Middagje Nieuwehuis lezen en stamp uit de boekjes van Boom Basics
  • Leer een aantal standaardarresten uit het hoofd. Wat je ook doet. Leer in ieder geval de rechtsregels van Haviltex en Lundiform/Mexx (uitleg overeenkomst) en Kelderluik (maatschappelijk onbetamelijk, gevaarzetting).
  • Oefen oude tentamens en kijk vooral hoe modelantwoorden bij de open vragen in elkaar zitten. Overschrijven uit de casus en de tekst van de wet loont gewoon. Keurig de stapjes langslopen van de wet wordt beloond.
  • Onderstreep slim in het wetboek en neem een uurtje de tijd om wat wetsartikelen te leren vinden.

Aan de andere kant moet je wel heel veel vertrouwen hebben om een gokje te wagen. De druk bij het herkansen is niet leuk meer. Three strikes = out.

Wij wensen iedereen veel succes met de voorbereiding van het vak. Wij helpen jou uiteraard graag als je net dat kleine steuntje in de rug kan gebruiken. Op individuele basis, in groepsverband maar wellicht ook tijdens de tentamentrain dag.